Gdyby wydostała się na zewnątrz nazwalibyśmy ją lawą. Gdyby “to” się stało podczas erupcji wulkanicznej. Magma to - jak podaje portal radary.info - “gorąca, płynna masa znajdująca się pod powierzchnią ziemi, składająca się głównie z topionych skał oraz zawiesiny kryształów mineralnych, gazów i pary wodnej”. Gdyby wydostała się na zewnątrz to oznaczałoby, że doszło do erupcji i mielibyśmy wulkan na wyciągnięcie ręki, zaledwie 3 km od centrum Rybnej - na Orleju.
Mamy za to intruzję czyli ciała skalne powstałe z magmy zastygłej w skorupie ziemskiej. Temperatura magmy wahała się od 700 do 1300 stopni C. Działo się w okresie permskim (ok. 300 mln lat temu). Proces wychładzania w takim przypadku jest szybszy w porównaniu do skał magmowych głębinowych (dlatego tylko niektóre minerały zdążyły się wykrystalizować) ale powolniejszy niż w przypadku lawy, która wypłynęła na powierzchnię. W jego wyniku mamy to z czego Orlej znany jest najbardziej - porfir.
Porfir to skała subwulkaniczna powstała z magmy zastygłej blisko powierzchni ziemi w formie intruzji o różnych kształtach (inaczej jest z porfirem miękińskim). Ta na Orleju miała kształt bochenkowaty, to tzw. lakkolit.
Skały porfirowe mają spory wachlarz kolorystyczny - brązowe, czerwone, bordowe, zielonkawoniebieskie. Skała ta ze względu na swą twardość jest świetnym materiałem w drogownictwie. W Krakowie w XIX wieku wybrukowano porfirem np. ulicę Kanoniczą oraz wjazd na Wawel od ulicy Podzamcze, ale jest chętnie wykorzystywana również w budownictwie.
Wyobraź sobie - 3 km od centrum Rybnej, mijasz szlaban i po chwili wkraczasz w odległy świat stygnącej magmy - tam gdzie kamieniołom...
Za pomoc w powstaniu niniejszego wpisu dziękuję bardzo pani dr Ewelinie Mocior
